Klasyfikacja usług związanych z poprawą kondycji fizycznej w kontekście stawek VAT pozostaje przedmiotem licznych sporów interpretacyjnych. Analiza obowiązujących przepisów i orzecznictwa wskazuje na konieczność indywidualnej kwalifikacji świadczeń, uwzględniającej zarówno strukturę usługi, jak i kontekst prawny.
Podstawy prawne opodatkowania usług rekreacyjnych
Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o VAT, generalną stawką podatku jest 23%, jednak załącznik nr 3 do ustawy wprowadza wyjątki dla wybranych kategorii. W kontekście usług rekreacyjnych kluczowe znaczenie mają pozycje:
- Poz. 179 – usługi związane z działalnością obiektów sportowych (PKWiU 93.11.10.0),
- Poz. 186 – pozostałe usługi rekreacyjne, wyłącznie w zakresie wstępu.
Klasyfikacja statystyczna (PKWiU/PKD) decyduje o zastosowaniu stawki 8%, przy czym istotne jest rozróżnienie między „wstępem” a „udziałem czynnym”. Według orzeczenia WSA w Gliwicach (III SA/Gl 1543/11), opłaty za karnety na siłownię, saunę czy solarium nie stanowią opłat za sam wstęp, ale za korzystanie z urządzeń, co wyklucza stosowanie preferencyjnej stawki.
Kluczowe kontrowersje w klasyfikacji usług
1. Siłownie i kluby fitness
Wątpliwości dotyczą kwalifikacji usług siłowni do PKWiU 93.11.10.0 (obiekty sportowe) lub 96.04.10.0 (poprawa kondycji). Ministerstwo Finansów w interpretacjach z lat 2014–2025 dopuszcza stosowanie stawki 8% dla karnetów umożliwiających wejście i samodzielne korzystanie ze sprzętu, pod warunkiem braku instruktora. Jednak usługi trenerów personalnych lub zajęć zorganizowanych podlegają już stawce 23%.
Przykład:
- Karnet umożliwiający dostęp do sprzętu fitness bez nadzoru instruktora – 8% VAT,
- Pakiet obejmujący treningi indywidualne lub analizę składu ciała – 23% VAT.
2. Solaria i sauny
Usługi solaryjne sklasyfikowane w PKD 96.04.Z podlegały tradycyjnie stawce 23%, jednak od 2024 r. pojawiły się interpretacje umożliwiające stosowanie 8% VAT, jeśli usługa polega wyłącznie na udostępnieniu infrastruktury (np. samodzielne korzystanie z łóżka). Warunkiem jest brak dodatkowych usług (np. konsultacji dermatologicznych).
3. Masaże i zabiegi odnowy biologicznej
Masaże relaksacyjne (PKD 96.04.Z) podlegają stawce 23%, podczas gdy masaże lecznicze świadczone przez fizjoterapeutów korzystają ze zwolnienia z VAT na mocy art. 43 ust. 1 pkt 19 ustawy. Kluczowa jest kwalifikacja podmiotu świadczącego usługę oraz cel zabiegu.
Orzecznictwo i interpretacje organów podatkowych
1. Linia orzecznicza sądów administracyjnych
WSA w Gdańsku (I SA/Gd 1126/2012) uznał, że samo udostępnienie siłowni nie stanowi „wstępu”, ale aktywną formę rekreacji, co wyklucza stawkę 8%. Jednocześnie NSA w wyroku z 2014 r. (I FSK 311/13) dopuścił stosowanie obniżonej stawki dla karnetów, jeśli usługa mieści się w „typowych ramach rekreacji”.
2. Stanowisko Ministerstwa Finansów
W interpretacji ogólnej PT1/033/32/354/LJU/14 MF potwierdził, że 8% VAT obejmuje usługi wstępu, nawet jeśli klient korzysta z urządzeń, pod warunkiem że nie są one nadzorowane przez personel. Jednocześnie zastrzegł, że usługi dodatkowe (np. catering na siłowni) podlegają stawce 23%.
Praktyczne wytyczne dla podatników
- Analiza struktury usługi – rozdzielenie opłaty za wstęp od kosztów dodatkowych usług (np. konsultacji).
- Dokumentacja wewnętrzna – wyraźne określenie w regulaminie, czy karnet obejmuje wyłącznie dostęp do obiektu.
- Weryfikacja PKWiU – usługi związane z obiektami sportowymi (93.11.10.0) vs. usługi poprawy kondycji (96.04.10.0).
- Wnioskowanie o WIS – w przypadku wątpliwości zaleca się uzyskanie Wiążącej Informacji Stawkowej.
Przykład tabelarycznej analizy:
| Rodzaj usługi | PKWiU | Stawka VAT | Podstawa prawna |
|—————————–|—————-|————|————————-|
| Karnet na siłownię bez nadzoru | 93.11.10.0 | 8% | Poz. 179 zał. nr 3 |
| Trening personalny | 96.04.10.0 | 23% | Art. 41 ust. 1 |
| Solarium samodzielne | 96.04.10.0 | 8% | Poz. 186 zał. nr 3 |
Perspektywy zmian legislacyjnych
W 2025 r. planowane są nowelizacje ustawy o VAT, mające ujednolicić klasyfikację usług rekreacyjnych. Projekt zakłada rozszerzenie katalogu usług objętych stawką 8% o wszystkie formy „biernego wstępu” do obiektów, niezależnie od typu aktywności. Jednocześnie trwają prace nad wyraźnym rozróżnieniem między usługami medycznymi a wellness, co może wpłynąć na opodatkowanie masaży.
Wnioski
Określenie właściwej stawki VAT dla PKD 96.04.Z wymaga holistycznej analizy, uwzględniającej zarówno techniczne aspekty usługi, jak i aktualne stanowiska organów. Podczas gdy samo udostępnienie infrastruktury (siłownia, solarium) coraz częściej kwalifikuje się do 8%, wszelkie usługi aktywne lub specjalistyczne pozostają w sferze 23% VAT. Wobec dynamicznie zmieniającej się wykładni, kluczowe znaczenie ma śledzenie najnowszych interpretacji i orzeczeń.
