Od 1 kwietnia 2024 roku polski system podatkowy przeszedł istotną transformację w sektorze usług kosmetycznych, obniżając stawkę VAT z 23% do 8% dla wybranych usług z branży beauty. Zmiana ta, wprowadzona rozporządzeniem Ministra Finansów, ma na celu wsparcie przedsiębiorców w dynamicznie rozwijającym się, ale jednocześnie obciążonym wysoką konkurencją i rosnącymi kosztami, sektorze. W przypadku samych produktów kosmetycznych stawka VAT pozostaje na poziomie 23%, z wyjątkami dla preparatów o właściwościach leczniczych. Niniejszy raport kompleksowo omawia regulacje podatkowe dotyczące kosmetyków i usług z nimi związanych, uwzględniając najnowsze zmiany prawne, klasyfikacje PKWiU oraz implikacje dla rynku.
Podstawowe stawki VAT w sektorze kosmetycznym
Definicja kosmetyków w kontekście VAT
Zgodnie z polskim prawem podatkowym, kosmetyki są definiowane jako preparaty przeznaczone do pielęgnacji, upiększania lub ochrony skóry, włosów i paznokci. W klasyfikacji PKWiU (Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług) większość produktów kosmetycznych przypisana jest do grupy 20.42, obejmującej m.in.:
- Preparaty do pielęgnacji skóry (PKWiU 20.42.15.0),
- Środki przeciwsłoneczne (PKWiU 20.42.19.0),
- Dezodoranty i produkty do golenia (PKWiU 20.42.19.0).
Dla tych produktów standardowa stawka VAT wynosi 23%, co potwierdza się w większości źródeł, w tym w oficjalnych dokumentach Ministerstwa Finansów. Wyjątkiem są preparaty o udowodnionym działaniu leczniczym, które mogą podlegać stawce 8% lub zwolnieniu, o ile spełniają kryteria ustawy o podatku VAT i rozporządzeń wykonawczych.
Obniżona stawka VAT 8% dla usług kosmetycznych od kwietnia 2024
Zakres zmian wprowadzonych rozporządzeniem MF
Najważniejszą nowością w 2024 roku jest obniżenie stawki VAT z 23% do 8% dla wybranych usług kosmetycznych, co wynika z rozporządzenia Ministra Finansów z 14 marca 2024 r. (Dz.U. poz. 387). Zmiana ta dotyczy usług sklasyfikowanych w następujących grupowaniach PKWiU:
- 96.02.13.0 – Usługi kosmetyczne, manicure i pedicure,
- ex 96.02.14.0 – Usługi kosmetyczne świadczone w domu,
- 96.02.19.0 – Pozostałe usługi kosmetyczne.
Do kategorii tych zaliczają się m.in.:
- Zabiegi pielęgnacyjne twarzy i ciała (np. peelingi, masaże twarzy),
- Manicure i pedicure (w tym stylizacja hybrydowa),
- Depilacja (woskowa, laserowa),
- Stylizacja brwi i rzęs (laminacja, henna),
- Przekłuwanie uszu.
Usługi wyłączone z preferencji
Obniżona stawka nie obejmuje:
- Usług solarium,
- Masaży relaksacyjnych lub leczniczych,
- Zabiegów z zakresu chirurgii plastycznej,
- Usług tatuatorskich i piercingu (z wyjątkiem uszu).
Podkreśla się, że preferencja dotyczy tylko usług niewymagających specjalistycznej wiedzy medycznej. Zabiegi wykonywane przez dermatologów lub kosmetologów z użyciem zaawansowanej aparatury pozostają objęte stawką 23%.
Wpływ zmian na branżę beauty
Aspekty ekonomiczne
Według szacunków Ministerstwa Finansów, koszt obniżki VAT dla sektora beauty wyniesie 2,2 mld zł rocznie. Celem reformy jest odciążenie przedsiębiorców, którzy w ostatnich latach zmagali się z rosnącym zadłużeniem – tylko w 2023 r. zaległości salonów kosmetycznych i fryzjerskich wzrosły o 45 mln zł. Eksperci wskazują, że niższy VAT może przełożyć się na obniżenie cen usług dla klientów końcowych, co z kolei zwiększy konkurencyjność polskich salonów na tle firm z państw ościennych.
Wyzwania wdrożeniowe
Przedsiębiorcy zobowiązani są do wdrożenia nowych rozwiązań księgowych, w tym aktualizacji systemów fiskalnych. Warto zaznaczyć, że wiele salonów korzysta już z terminali płatniczych integrujących się z kasami online (np. iPOS pospay2), co ułatwia dostosowanie się do zmian. Dodatkowo, Ministerstwo Finansów rekomenduje wystąpienie o wiążącą informację stawkową (WIS) w przypadku wątpliwości co do klasyfikacji usług.
VAT na produkty kosmetyczne – aktualny stan prawny
Stawka podstawowa 23%
Większość produktów kosmetycznych, takich jak kremy, szminki, pudry czy lakiery do paznokci, podlega stawce 23%. Dotyczy to również:
- Preparatów do opalania (PKWiU 20.42.15.0),
- Kosmetyków kolorowych (np. tuszów do rzęs),
- Produktów do higieny osobistej (np. żeli pod prysznic).
Wyjątki od reguły
Obniżona stawka 8% lub zwolnienie z VAT możliwe są w przypadku:
- Produktów leczniczych – np. kremów z filtrem UV o potwierdzonym działaniu profilaktycznym przeciw rakowi skóry,
- Sprzedaży dokonywanej przez mikroprzedsiębiorców – zwolnienie podmiotowe przysługuje firmom z obrotem rocznym do 200 tys. zł.
Należy podkreślić, że interpretacja przepisów w tym zakresie bywa kontrowersyjna. Przykładowo, sprzedaż solów kosmetycznych w sklepach stacjonarnych może korzystać ze zwolnienia, ale już sprzedaż online – nie.
Perspektywy rozwoju branży na tle zmian podatkowych
Ekspansja rynkowa
Według danych Dun & Bradstreet Polska, w latach 2022-2023 przybyło ponad 27 nowych salonów kosmetycznych dziennie. Dynamiczny wzrost napędzany jest rosnącym popytem społeczeństwa na usługi beauty, szczególnie wśród mężczyzn (wzrost o 30% w 2023 r.). Obniżka VAT może dodatkowo stymulować ten trend, zwiększając dostępność usług dla szerszej grupy odbiorców.
Ryzyka strukturalne
Mimo optymistycznych prognoz, branża beauty w Polsce zmaga się z:
- Presją kosztową – wzrost cen wynagrodzeń, materiałów eksploatacyjnych i energii,
- Nadmierną konkurencją – nasycenie rynku prowadzi do obniżania marż,
- Brakującym profesjonalizmem – część salonów nie spełnia standardów sanitarnych, co generuje koszty kontroli.
Eksperci sugerują, że trwała poprawa sytuacji sektora wymaga nie tylko ulg podatkowych, ale również kampanii edukacyjnych oraz wsparcia w zakresie zarządzania finansami.
Podsumowanie i rekomendacje
Obniżenie stawki VAT dla usług kosmetycznych do 8% to krok w stronę upodmiotowienia branży beauty, która generuje ponad 100 tys. miejsc pracy w Polsce. Dla przedsiębiorców kluczowe będzie:
- Ścisłe stosowanie klasyfikacji PKWiU przy wystawianiu faktur,
- Inwestycja w systemy księgowe automatycznie aktualizujące stawki podatkowe,
- Monitorowanie zmian prawnych, zwłaszcza w kontekście planowanej harmonizacji stawek VAT w UE.
W przypadku produktów kosmetycznych utrzymanie stawki 23% wydaje się uzasadnione z uwagi na ich charakter konsumpcyjny. Postuluje się jednak rozszerzenie preferencji na kosmetyki ekologiczne, co mogłoby wspierać zrównoważony rozwój sektora.
