Od 1 kwietnia 2024 roku weszły w życie istotne zmiany w stawek VAT dla sektora beauty, wprowadzone rozporządzeniem Ministra Finansów z 14 marca 2024 r. (Dz.U. z 2024 r. poz. 387). Obniżona do 8% stawka podatku objęła wybrane usługi kosmetyczne, fryzjerskie oraz związane z pielęgnacją urody, podczas gdy masaże lecznicze pozostają zwolnione z VAT, a relaksacyjne opodatkowane 23%. Reforma ma na celu zmniejszenie szarej strefy, obniżenie cen dla konsumentów oraz ujednolicenie zasad opodatkowania w branży.
Opodatkowanie usług kosmetycznych: 8% VAT
Zakres obniżonej stawki dla kosmetologii
Usługi kosmetyczne objęte stawką 8% VAT od kwietnia 2024 roku są klasyfikowane według trzech kodów Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU):
- 96.02.13.0: podstawowe zabiegi pielęgnacyjne i upiększające, w tym manicure, pedicure, depilacja, makijaż oraz poradnictwo kosmetyczne.
- ex 96.02.14.0: usługi świadczone w domu klienta, np. wizyty kosmetyczek z zestawem do manicure.
- 96.02.19.0: pozostałe usługi, takie jak zabiegi z użyciem promieni UV/IR, pielęgnacja brwi i rzęs, czy proste przekłuwanie uszu.
Wyłączeniami z preferencyjnej stawki pozostają zabiegi inwazyjne (np. tatuaże, piercing innych części ciała niż uszy) oraz usługi z zakresu medycyny estetycznej (liftingi, wypełniacze), które nadal podlegają stawce 23% lub zwolnieniu, jeśli świadczone przez podmioty medyczne.
Skutki dla przedsiębiorców i konsumentów
Obniżenie VAT wymagało aktualizacji systemów fiskalnych oraz szablonów faktur, co wiązało się z kosztami jednorazowymi dla salonów. Dla klientów oznacza to średnio 15% redukcję cen za podstawowe zabiegi, np. manicure hybrydowy, którego koszt spadł z ok. 100 zł do 85 zł. Według danych Dun & Bradstreet, reforma może ograniczyć przyrost zadłużenia branży, które w 2023 r. wyniosło 45 mln zł.
Usługi fryzjerskie: utrzymanie 8% VAT
Stabilne zasady od 2019 roku
Fryzjerstwo od lat objęte jest preferencyjną stawką 8%, co potwierdza załącznik nr 3 do ustawy o VAT. Dotyczy to kodów:
- 96.02.11.0 (usługi damskie),
- 96.02.12.0 (usługi męskie),
- 96.02.14.0 (wizyty domowe).
Nowością od 2024 r. jest rozszerzenie katalogu usług fryzjerskich o zabiegi łączące strzyżenie z prostowaniem włosów czy koloryzację organiczną, pod warunkiem zachowania klasyfikacji PKWiU. Specjalistyczne usługi, np. transplantacja włosów, pozostają w strefie 23% VAT ze względu na wymagane kwalifikacje medyczne.
Wyzwania w kontekście unijnym
Polska utrzymuje stawkę 8% mimo unijnej dyrektywy VAT, która dopuszcza obniżone stawki tylko dla „podstawowych usług”. KE prowadzi konsultacje, czy fryzjerstwo spełnia ten warunek, co może prowadzić do przyszłych korekt.
Masaże: zróżnicowanie stawek w zależności od celu
Zwolnienia dla masaży leczniczych
Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 19 ustawy o VAT, zwolnione z podatku są usługi „służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia”. Dotyczy to masaży wykonywanych przez techników fizjoterapii lub rehabilitantów na podstawie skierowań lekarskich, np. w leczeniu rwy kulszowej czy kontuzji sportowych. Warunkiem jest posiadanie przez wykonawcę dyplomu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie technika masażysty.
Stawka 23% dla masaży relaksacyjnych
Masaże wykonywane wyłącznie w celach odprężających (np. kobido, aromaterapeutyczne) podlegają pełnej stawce VAT. Wyjątkiem są usługi świadczone w ramach wstępu do obiektów SPA, które – zgodnie z poz. 186 załącznika nr 3 – mogą być opodatkowane 8%, jeśli klient płaci za dostęp do strefy relaksu, a nie za sam zabieg.
Kontrowersje w klasyfikacji
Spory interpretacyjne dotyczą masaży łączących funkcje zdrowotne i relaksacyjne. Według Krajowej Informacji Skarbowej, kluczowe jest dokumentowanie celu zabiegu (np. poprzez wskazanie w umowie z klientem) oraz kwalifikacje osoby wykonującej. Przykładowo, masaż pleców wykonywany w gabinecie odnowy biologicznej przez masażystę bez uprawnień medycznych podlega 23% VAT, nawet jeśli klient deklaruje dolegliwości bólowe.
Wpływ zmian na rynek i rekomendacje
Efekty ekonomiczne
Obniżenie VAT na usługi kosmetyczne przewidziano jako narzędzie walki z szarą strefą, którą szacuje się na 30-40% rynku beauty. Wczesne dane z II kwartału 2024 wskazują na 12% wzrost zgłoszeń nowych działalności w kosmetologii. Jednocześnie 8% stawka uprościła rozliczenia dla firm łączących fryzjerstwo z kosmetyką, np. salonów oferujących pakiet „włosy + makijaż”.
Ryzyko błędnej klasyfikacji
Organy skarbowe zwracają uwagę na nadużycia polegające na przypisywaniu zabiegom kosmetycznym kodów PKWiU uprawniających do 8%, mimo że faktycznie dotyczą one medycyny estetycznej (np. mezoterapia mikroigłowa). W marcu 2024 r. Izba Administracji Skarbowej w Warszawie nałożyła 1,2 mln zł kar za takie praktyki.
Rekomendacje dla przedsiębiorców
- Weryfikacja kodów PKWiU – np. usługa przedłużania rzęs powinna być klasyfikowana jako 96.02.19.0, a nie 96.09 (sztuka zdobnicza).
- Rozdzielenie usług medycznych i relaksacyjnych – prowadzenie oddzielnej dokumentacji dla masaży leczniczych i relaksacyjnych.
- Inwestycja w szkolenia – aktualizacja wiedzy zespołu w zakresie zmian prawnych, np. poprzez webinaria organizowane przez Izby Rzemieślnicze.
Podsumowanie: kierunek reform i wyzwania
Nowelizacja stawek VAT dla branży beauty odpowiada na postulaty przedsiębiorców domagających się wyrównania konkurencji między salonami a nieformalnymi usługodawcami. Obniżka do 8% wzmocniła pozycję legalnych firm, jednak wymaga ścisłej współpracy z księgowymi w zakresie klasyfikacji usług. W nadchodzących latach kluczowe będzie dostosowanie przepisów do unijnych standardów oraz walka z nieuczciwymi praktykami polegającymi na fałszowaniu kodów PKWiU.
